به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، حمید فدایی امروز 26 شهریورماه 1399 اظهار کرد: «حفاظت و نگهداری هر اثر هنری فرآیندی همیشگی است که هم‌زمان با آفرینش اثر با آن همراه شده در تخت جمشید نخستین مرمت‌ها در دوره هخامنشی و هم‌زمان با خلق اثر رخ‌داده است. »
او گفت: «بر اساس شواهد، مراقبت‌های گاه و بی‌گاه در دوره‌های بعد نیز اتفاق افتاده است که هم‌زمان با آغاز کاوش گسترده این محوطه که با هدف بازشناسی مجدد در اوایل قرن حاضر (سال 1310 خورشیدی) انجام شد، موضوع حفاظت و مرمت از آثار سنگی محوطه در اولویت قرار گرفت که تا به امروز بر پایه‌های علمی دنبال می‌شود.»
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با اشاره به اعتبارات موجود این پایگاه در موضوع مرمت افزود: «ارزش‌های منحصربه‌فرد محوطه و جایگاه ویژه آن در میان آثار میراث جهانی سبب شد در چندساله اخیر توجه ویژه‌تری به حل مشکلات مالی پایگاه و سرعت بخشیدن به اقدامات زیرساختی، ساماندهی و حفاظت و مرمت شود به‌گونه‌ای که این اثر جهانی به همراه پایگاه جهانی پاسارگاد به‌صورت مشترک دارای ردیف ویژه اعتباری شدند.»
او تصریح کرد: «در حال حاضر تعداد زیادی از کارگاه‌های حفاظت و مرمت در محوطه تخت جمشید، نقش رستم و شهر استخر دایر است و با حضور پرتعداد کارشناسان حفاظت و مرمت، استادکاران مرمت و نیروهای فنی ماهر، موضوع حفاظت از آثار سنگی محوطه دنبال می‌شود.»
فدایی بابیان اینکه در سال‌های گذشته برخی از آثار شاخص واقع در حریم نیز نگهداری و مرمت‌شده‌اند، افزود: «تخت گوهر، کتیبه‌های ساسانی، غار حاجی‌آباد و همچنین تعدادی از آثار واقع در روستای فاروق از جمله آتشدان باغ بدره آثاری هستند که به دلیل شدت آسیب‌ها به‌صورت اضطراری مورد حفاظت و مرمت قرار گرفته‌اند.»
او با بیان اینکه در دور جدید حفاظت و مرمت پایگاه، برنامه‌ریزی‌های حفاظتی نه‌تنها فقط به عرصه تخت جمشید و نقش رستم، بلکه معطوف آثار شهر پارسِ نیز شده است، بیان کرد: «علاوه بر آن تا حدودی آثار تاریخی منطقه و شهرستان را هم پوشش دهیم.»
مصطفی رخشنده‌خو سرپرست واحد حفاظت و مرمت مجموعه جهانی تخت جمشید نیز در این نشست با اشاره به آسیب‌های طبیعی و انسانی مربوط به این اثر جهانی بیان کرد: «حفاظت و مرمت در محوطه‌ها و بناهای تاریخی یک فرآیند دائمی است که ضرورت دارد اقدامات در ارتباط با آن با برنامه‌ریزی ویژه همراه شود.»
او با اشاره به پدیده هوازدگی به‌عنوان مهم‌ترین عامل آسیب‌رسان فیزیکی، مکانیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در بناهای تاریخی که سبب ایجاد تغییرات ساختاری در سطح و گاه در عمق سنگ‌ها می‌شود، افزود: «این آسیب‌ها به دلیل مجاورت با آب‌وهوا، شرایط محیطی و عوامل دیگری به وجود می‌آیند.»
رخشنده‌خو با انجام مطالعات مورد نیاز در فرآیند حفاظت مرمت آثار افزود: «تاکنون مطالعات آزمایشگاهی گسترده‌ای بر روی مصالح سنگی در محوطه‌های تخت جمشید و نقش رستم انجام پذیرفته است که شاخص آن‌ها انجام بررسی‌های میکروسکوپی و پتروگرافی مقاطع نازک سنگ، آنالیزهای دستگاهی به‌صورت کمی و کیفی و از جمله پراش‌سنجی پرتوایکس و فلورسانس پرتوایکس و آزمون‌های مبتنی بر شناسایی خواص فیزیکی سنگ است.»
او ادامه داد: «فعالیت‌های حفاظت و مرمت در پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با هدف حفظ و نگهداری این اثر فاخر در قالب چندین کارگاه حفاظت و مرمت دنبال شده است که شاخص این کارگاه‌های فعال می‌توان به دو کارگاه مرمت اضطراری بر روی پایه ستون‌های کاخ صدستون، مرمت سازه و تزئینات درگاه شرقی ایوان شمالی صدستون، مرمت اضطراری پایه ستون‌های کاخ آپادانا، مرمت اضطراری جرز شرقی ایوان شمالی کاخ هدش اشاره کرد.»
سرپرست واحد حفاظت و مرمت مجموعه جهانی تخت جمشید استحکام‌بخشی را از اهداف مهم این کارگاه‌ها برشمرد و گفت: «به دلیل آسیب‌های مختلف محیطی و یا انسانی در طول قرن‌های گذشته، بقایای سنگی استحکام ساختاری خود را در بخش‌های عمقی تا سطوح بیرونی از دست داده و در اکثر سنگ‌ها پیوستگی بین ذرات تشکیل‌دهنده آن از دست رفته است، بنابراین استحکام‌بخشی سطحی و عمقی در لایه‌های سنگ از طریق تزریق مواد استحکام‌بخش از مهم‌ترین رویکردهای کارگاه‌ها استحکام‌بخشی است.»
او عنوان کرد: «در تمام کارگاه‌های مرمتی از استادکاران باتجربه مرمت سنگ و همچنین کارشناسان متخصص مرمت سنگ که دوره‌های مرمتی مختلفی را در چندین دوره زیر نظر متخصصان مرمت ایتالیایی گذرانده‌اند، بهره گرفته شده است.»
رخشنده خو گفت افزود: «کارگاه‌های حفاظتی بیشتری در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی است و هم‌اکنون مراحل مقدماتی مطالعات، مستند‌نگاری و آسیب‌نگاری از جمله در آرامگاه داریوش سوم، جرز شرقی ایوان شمالی کاخ صدستون و درگاه شرقی کاخ در حال انجام است و با تکمیل مطالعات، عملیات اجرایی مرمت آن‌ها تا پایان سال فعال می‌شود.»
تخت جمشید در شهرستان مرودشت استان فارس قرار دارد.
انتهای پیام/
